“SHAJARAYI TURK” ASARIDAGI ETNONIMLARNING GRAMMATIK TUZILISHI VA YASALISHI
Contributors
Kamola Abduvaliyeva
DOI
Keywords
Proceeding
Track
General Track
Abstract
Ushbu maqolada “Shajarayi turk” asaridagi etnonimlarning grammatik tuzilishi va yasalishi oʻrganilgan. Maqolada sodda va qoʻshma etnonimlar tasnifi, tub va yasama etnonimlar xususiyatlari batafsil tahlil qilinadi. Shuningdek, etnonimlarning yuzaga kelishida asosiy boʻlgan lugʻaviy-maʼnoviy konversiya, morfologik qoʻshimchalar yordamida soʻz yasash va sintaktik usullar misollar bilan izohlanadi. Tadqiqotda, ayniqsa, turkiy tillarga xos -chi, -li, -lik, -chin, -r, -s, -n, -man qoʻshimchalari orqali etnonimlarning hosil boʻlish jarayonlari koʻrsatilib, ularning semantik va grammatik jihatlari oʻrganilgan. Tadqiqotda “Shajarayi turk” asaridagi etnonimlarning lingvistik tahlili orqali turkiy tillarning leksik qatlami, tarixiy grammatikasi va etnolingvistik jihatlari oʻrganiladi. Bu ish turkiy xalqlarning etnik tarixi, madaniy aloqalari va til rivojini tushunishda muhim manba sifatida xizmat qiladi. Ushbu maqolada etnonimlarning hosil boʻlishida sintaktik usulning oʻrni va ahamiyati batafsil tahlil qilinadi. Etnik guruhlarning tarixiy jarayonlarda birlashishi yoki boʻlinishi natijasida yangi guruhlarning paydo boʻlishi, ularni nomlashda sintaktik usulning faol qoʻllanilishi taʼkidlanadi. Muayyan etnos nomiga qoʻshimcha aniqlovchi soʻzlar birikmasi orqali yangi etnonimlar — “oʻn uygʻur”, “toʻqqiz uygʻur”, “burchigʻin qiyot” kabi shakllarning vujudga kelishi va ular yangi etnik guruhning atributi sifatida faol ishlatilishi misollar bilan koʻrsatib oʻtiladi. Shuningdek, bu jarayonlarning fonetik va morfologik jihatlari ham koʻrib chiqiladi.